What is Kleptocracy? Kleptokratiya nədir?

Kleptocracy

Kleptocracy (from Ancient Greek κλέπτης (kléptēs, “thief”), κλέπτω (kléptō, “steal”), from Proto-Indo-European *klep- (“to steal”); and from the Ancient Greek suffix -κρατία (-kratía), from κράτος (krátos, “power, rule”; klépto- thieves + -kratos rule, literally "rule by thieves") is a government with corrupt rulers (kleptocrats) that use their power to exploit the people and natural resources of their own territory in order to extend their personal wealth and political power. Typically this system involves the embezzlement of state funds at the expense of the wider population, sometimes without even the pretense of honest service.

Characteristics

Kleptocracies are generally associated with dictatorships, oligarchies, military juntas, or other forms of autocratic and nepotist governments in which external oversight is impossible or does not exist. This lack of oversight can be caused or exacerbated by the ability of the kleptocratic officials to control both the supply of public funds and the means of disbursal for those funds. Kleptocratic rulers often treat their country's treasury as a source of personal wealth, spending funds on luxury goods and extravagances as they see fit. Many kleptocratic rulers secretly transfer public funds into hidden personal numbered bank accounts in foreign countries to provide for themselves if removed from power.

Kleptocracy is most common in developing countries whose economies are based on the export of natural resources. Such export incomes constitute a form of economic rent and are easier to siphon off without causing the income to decrease.

Effects

The effects of a kleptocratic regime or government on a nation are typically adverse in regards to the welfare of the state's economy, political affairs and civil rights. Kleptocratic governance typically ruins prospects of foreign investment and drastically weakens the domestic market and cross-border trade. As kleptocracies often embezzle money from their citizens by misusing funds derived from tax payments, or engage heavily in money laundering schemes, they tend to heavily degrade quality of life for citizens.

In addition, the money that kleptocrats steal is diverted from funds earmarked for public amenities such as the building of hospitals, schools, roads, parks – having further adverse effects on the quality of life of citizens. The informal oligarchy that results from a kleptocratic elite subverts democracy (or any other political format).

Kleptokrasiya

Yunanca oğru mənasını verən "κλέπτης" - "kleptes" ve hökm etmək / güç tərcümə edilən "κράτος" - "kratos" kəlimələrindən yaranan 'kleptokrasi' oğruların idarəsi/hakimiyyəti başa düşülür.

Kleptokratiya nədir

Kleptokratiya, bir ölkədə iqtidarı ələ keçirən bir ailənin ya da siyasi və ya dini grupun, o ölkənin sərvətlərini/gəlirini sistemli olaraq mənimsəməsi deməkdir.. qısaca Oğruların rejimi/hakimiyyəti anlamına gəlir. Demokratiyanın tam olmadığı ölkələrdə rast gəlinən bu idarə sistemi, həmin ölkələrin inkişafının önündəki ən böyük əngəldir. 

Kleptokratiyanın nəticələri

Oğruların hakimiyyəti ilə idarə olan ölkələrdə aşağıdakı hallara rast gəlinir:

1. yerli sənaye və kənd təsərrüfatının istehsalı zəifləyir

2. iqtisadiyyata böyük inhisarlar nəzarət edir..

3. ərzaq qiymətlərinin yüksəlişi müşahidə olunur

4. təbii sərvətlər hakim ailələr arasında paylaşılır

5. ölkədə insan haqları tapdalanır

6. rüşvətsiz iş görməyən bürokratiya formalaşır, 

7. siyasi sahədə müxalifətin fəaliyyətinə imkan verilmir

əslində bura başqalarını da əlavə etmək olar.. qeyd etməliyəm ki, Ərəb Baharının əsas səbəblərindən olan Kleptokratiya idarə formasına demokratiya baxımdan geridə qalmış ölkələrdə müşahidə olunur..

Dövlətin imkan və vəsaitlərindən şəxsi var-dövlətlərini artırmaq və topluma siyasi təsirlərini gücləndirmək məqsədilə istifadə edən fırıldaqçıların qurduğu hökumətlərə tətbiq edilən ideoloji klişedir. Heç nədən çəkinməyən bu fırıldaqçılar əksər hallarda “xalqa xidmət etmək” kimi siyasi terminlərdən də isifadə etmirlər.
Kleptokratiya bir qayda olaraq avtoritar hakimiyyətlərin korrupsiyalaşması və rüşvətə qurşanması nəticəsində yaranır. Kleptokratlar dövlət vəsaitlərinə öz şəxsi əmlakları kimi baxır, onları öz mülahizələrinə uyğun şəkildə xərcləyir, “qara günlər”i üçün müxtəlif yollarla xarici banklarda, daşınmaz əmlakda gizlədirlər. Bu termini ilk dəfə işlədən ingilis sosioloqu M.Yanqın fikrincə onların əsas oğurluq mənbəyi yol, körpü, məktəb, xəstəxana, park kimi böyük investiya tutumlu layihələr, ən başlıcası isə xammal satışıdır.
Kleptokrat rəhbər ətrafında heç vaxt demokrat məmur görmək istəmir. Çünki demokratın onu oğurlamağa qoymayacağından qorxur. Ona görə də hətta parlamenti də elə təşkil edir edir ki, qanunları onun iştahına uyğun şəkildə qəbul etsinlər.
2006-cı ildə Buş hakimiyyəti dönəmində dünyadakı kleptokratlarla mübarizəyə həsr olunmuş xüsusi proqram qəbul olunmuşdur. Hətta bununla bağlı G-8 zirvəsində xüsusi razılığa gəlindiyi də bildirilir. Bir çox politoloqların fikrincə hazırda dünyada baş verən xalq üsyanlarının arxasında da məhz bu proqram durur və o idarəolunan şəkildə həyata keçirilir.